ΠΕΡΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΞΥ ΠΙΣΤΩΤΙΚΩΝ ΙΔΡΥΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΑ. (ΙΙ)

Πέρυσι είχα γράψει ένα άρθρο Περί Ανταγωνισμού Μεταξύ Πιστωτικών Ιδρυμάτων.   Ο δείκτης Hefindahl είναι μία μεθοδολογία στην οποία στηρίζεται η Ευρωπαική Ένωση με βάση την κατευθυντήρια γραμμή 2004/C 31/03 για την αξιολόγηση των οριζόντιων συγκεντρώσεων σύμφωνα με τον κανονισμό του Συμβουλίου για τον έλεγχο των συγκεντρώσεων μεταξύ επιχειρήσεων.  Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 20 της μεθοδολογίας όταν η ετήσια μεταβολή Δ  είναι μεγαλύτερη από 150 μονάδες ετησίως για δείκτη μεγαλύτερο από 2.000 τότε προκύπτει συγκέντρωση.  Για το 2013 ο δείκτης Heffindahl βρέθηκε στις 2.136 μονάδες και μεταβλήθηκε από το προηγούμενο έτος κατά 649 μονάδες ξεπερνώντας κατά πολύ το όριο των 150 μονάδων που οριοθετούν συγκέντρωση.  Για του λόγου το αληθές οι 5 μεγαλύτερες τράπεζες ελέγχουν πλέον με βάση τα στοιχεία της ΤτΕ το 94% του συνόλου του ενεργητικού των τραπεζών ενώ στην έναρξη της κρίσης το 2008 το μερίδιο δεν ξεπερνούσε το 70%, ενώ όταν μπήκαμε στην ΟΝΕ βρίσκονταν στο 67% και το 1997 στο 56%.  Με βάση τους ορισμούς της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει ανταγωνισμός ή όχι μεταξύ των τραπεζών;

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει και η εξέλιξη του συνολικού ενεργητικού των τραπεζών σε συσχέτιση με το ΑΕΠ σε τρέχουσες τιμές.  Έχοντας ως έτος βάσης το 2000 ο δείκτης του ΑΕΠ έχει αυξηθεί κατά 34% ενώ ο δείκτης του συνολικού ενεργητικού των τραπεζών έχει αυξηθεί κάτα 112%, δηλαδή περίπου 4 φορές πιό γρήγορα.  Σε απόλυτα μεγέθη το ΑΕΠ από το 2000 που βρίσκονταν στα 136,3 δις ευρώ αυξήθηκε κατά μόλις 45,7 δις ευρώ ενω του ενεργητικού των τραπεζών κατά 215 δις ευρώ για να βρεθεί στα 406,7 δις ευρώ στο τέλος του 2013 έχοντας βέβαια κάνει και μία ενδιάμεση ανώτατη στάση στα 513 δις ευρώ το 2010!!!  Αυτό και εάν δεν ονομάζεται balance sheet depression, παρόλα αυτά όμως το ποσοστό του ενεργητικού ως προς το ΑΕΠ βρίσκεται στο 223% και σε υψηλότερο σημείο από το 198% που βρίσκονταν στην έναρξη της κρίσης.  Δεν υποστηρίζω ότι το ενεργητικό των τραπεζών θα έπρεπε υποχρεωτικά να ήταν περίπου ίσο με το ΑΕΠ μια και αυτό έχει σχέση με την κατάρτιση των δεικτών και με παράγοντες που επηρεάζουν το ενεργητικό των τραπεζών που δεν είναι αποκλειστικά εσωτερικοί.  Η αιτία της έκρηξης του τραπεζικού ενεργητικού οφείλεται 100%, το ξαναγράφω 100% και όχι 99%,  στην ισόποση και εκρηκτική ανάπτυξη των χορηγήσεων προς τον ιδιωτικό τομέα κατά 217 δις ευρώ από τον Δεκέμβριο του 1999 έως τον Δεκέμβριο του 2013!!!  

Τέλος εξίσου ενδιαφέρον είναι και τα στοιχεία του τελευταίου πίνακα.  Από το μέγιστο σημείο απασχόλησης στον τραπεζικό τομέα έχουν χαθεί συνολικά περίπου 15.000 θέσεις εργασίας ενώ η απασχόληση βρίσκεται σε χαμηλότερο επίπεδο από εκείνο του 1997.  Έχουν κλείσει περίπου 1000 καταστήματα από 2008.  Δεν γνωρίζω πώς κινούνται τα επίπεδα των μισθών στον τραπεζικό τομέα, υποθέτω στα ίδια πλαίσια που κινείται το σύνολο της οικονομίας, όμως φαίνεται να έχει αυξηθεί η αποδοτικότητα του κάθε εργαζόμενου αφού του αντιστοιχούν πλέον κατά μέσο όρο 130,81 εκατομμύρια ευρώ ενεργητικού.  Συνέπεια της ταυτόχρονης μείωσης τόσο των εργαζομένων όσο και των καταστημάτων είναι και η μείωση τόσο του μέσου όρου εργαζομένων ανά κατάστημα όσο και η αύξηση του ενεργητικού ανά κατάστημα.  Εάν υποθέσω ότι οι αμοιβές έπεσαν κατά μέσο 35% και αφού περίπου τριπλασιάστηκε το ενεργητικό ανά εργαζομένο τότε προκύπτει μίας αύξηση της παραγωγικότητας, εάν μπορεί να μετρηθεί έτσι, κατά 461%.  

Όπως και το προηγούμενο έτσι και αυτό το κείμενο το αφιερώνω στην χρηματολαγνεία, στον ιδεολογικό πρωτογονισμό και στην καθοδηγητική α-νοησιαρχία των δήθεν φιλελεύθερων.